BÀI HỌC LỚN CẦN RÚT RA TRONG QUÁ TRÌNH VIẾT VÀ KIỂM DUYỆT NỘI DUNG SÁCH DẠY SỬ

Ngày 30/8/2018 vừa qua, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã có Công văn số 193/XBVH gửi tới Sở thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố yêu cầu kiểm tra, rà soát và thu hồi cuốn sách "Gạc Ma - Vòng tròn bất tử" tại địa bàn các địa phương, vì có nhiều nội dung không đúng lịch sử; thậm chí một số nội dung bị sai khá nhạy cảm.

"Gạc Ma - Vòng tròn bất tử" do ông Lê Mã Lương chủ biên là cuốn sách gây ra phản ứng dư luận mạnh mẽ thời gian qua. Lý do là vì cuốn sách có nhiều nội dung không đúng lịch sử; thậm chí một số nội dung bị sai khá nhạy cảm. 

"Gạc ma - Vòng tròn bất tử" có tất cả 8 lỗi sai tại 8 trang của cuốn sách này; trong đó đặc biệt nhất là lỗi sai nghiêm trọng tại trang 43, dòng 9 từ trên xuống được cuốn sách viết: “…nhưng vì có lệnh không được nổ súng nên thôi”... Trong thực tế thì không phải như vậy, mà sự thực lệnh được đưa ra là "không được nổ súng trước". Bản chất của câu viết trong cuốn sách đã làm sai lệch nhận thức của người đọc, cho đó là thể hiện sự nhụt chí của người chỉ huy và chiến sĩ bảo vệ chủ quyền đảo. Cán bộ chiến sĩ Quân đội ta bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương là chính nghĩa. Chỉ khi kẻ thù xâm lược nổ súng trước là xâm phạm chủ quyền, và cán bộ, chiến sĩ ta có quyền đáp trả nhằm bảo vệ đảo. Và đó đâu phải là sự sợ hãi, sự nhụt chí.

 Tại trang 200 có chi tiết tác giả viết...cựu binh Nguyễn Văn Thống kể rằng: anh Mai Xuân Hải người tham gia trận chiến đấu đã từ trần để lại vợ và bốn đứa con thơ côi cút trong cảnh gia đình nghèo khó... Thực tế thì anh Hải đâu có chết mà vẫn còn sống và làm việc được bình thường. Bản thân anh Hải khi đọc đoạn này cũng hết sức bức xúc.

Ngoài ra còn nhiều sai sót khác cũng khá nghiêm trọng. Đây là cuốn sách viết về lịch sử nhưng lại có nhiều nội dung viết sai thực tế. Dư luận đã không đồng tình và cho rằng ông Lê Mã Lương chắc chỉ "ngồi thu lu tại phòng" để viết mà quên rằng: lý luận phải bắt nguồn từ thực tế. 

Viết về lịch sử để khơi dậy khí phách hào hùng của dân tộc là điểm đáng hoan nghênh, nhưng viết sai lịch sử lại là điều phải phê phán. Sai sót trong sách là điều không hiếm gặp nhưng sai sót trong sách viết về lịch sử, và nội dung sai sót không ít, có nội dung sai khá nhạy cảm thì cần thiết phải có những chủ trương giải quyết triệt để như vậy để tránh những tác động tiêu cực tới dư luận.

Qua đây cũng là bài học lớn cần rút ra trong quá trình viết và kiểm duyệt nội dung sách dạy sử. “Dân ta phải biết sử ta” nên sách sử phải thật chuẩn mực. Sách lịch sử phải là sách được thẩm định kỹ càng nhất. Đó không phải là thứ dễ để sai rồi để dễ chỉnh sửa.

HÀ AN